Γράφει ο απόστολος Πέτρος, ότι "στις επιστολές του Παύλου, υπάρχουν μερικά δυσνόητα χωρία, τα οποία οι αμαθείς και αστήρικτοι στην πίστη τα διαστρεβλώνουν" (Β΄ Πέτρου 3/γ: 16). Ένα τέτοιο χωρίο θα αναλύσουμε σήμερα, το οποίο χρησιμοποιείται μάλιστα από Μονοφυσιτικές και Σαββελιανιστικές αιρέσεις, για να μας πείσουν ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, μετά την ανάστασή Του, δεν αναστήθηκε ως άνθρωπος, αλλά εξαφάνισε το ανθρώπινο σώμα Του, για να αναστηθεί ως πνεύμα.
Τοποθέτηση του προβλήματος
Το εδάφιο που μας ενδιαφέρει σε αυτή τη μελέτη, είναι το Α΄ Κορινθίους 15/ιε: 45, που λέει τα εξής: "ούτω και γέγραπται· εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν". Το εξετάζουμε, επειδή το χρησιμοποιούν δύο διαμετρικά αντίθετες ομάδες αιρετικών, οι Μονοφυσίτες και οι Σαβελλιανιστές. Οι Μονοφυσίτες για να πουν ότι ο Χριστός δεν αναστήθηκε με το αφθαρτοποιημένο ανθρώπινο Σώμα Του, αλλά ως πνευματικό ον, άσχετο με την ανθρώπινη φύση. Οι Σαβελλιανιστές για να πουν ότι ο Χριστός είναι το ίδιο πρόσωπο με το Άγιο Πνεύμα, μια και συγχέουν τα δύο αυτά διακεκριμένα μεταξύ τους πρόσωπα.
Όπως παρατηρείτε, η επίμαχη λέξη είναι η λέξη: "πνεύμα". Γιατί αν ο Χριστός αναστήθηκε ως πνεύμα, πώς είναι δυνατόν να αναστήθηκε με το ανθρώπινο σώμα Του; Και όσον αφορά τους Σαβελλιανιστές, μήπως εδώ μιλάει για το Άγιο Πνεύμα;
Καθώς θα εξετάζουμε το εδάφιο αυτό, θα δείξουμε τα σφάλματα αμφοτέρων αυτών των ομάδων. Γιατί με μια πρόχειρη ερμηνεία, ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει. Με μια προσεκτική ανάλυση όμως, στο πνεύμα της Εκκλησίας του Χριστού, γίνεται αντιληπτή η σωστή σημασία του χωρίου.
Στη συνέχεια παρατίθεται το εξεταζόμενο χωρίο, στο αρχαίο κείμενο, και δίπλα σε μετάφραση Σπύρου Φίλου. Με έντονα γράμματα θα δείτε το συγκεκριμένο εδάφιο που μας αφορά άμεσα, και με κόκκινο χρώμα, το σημείο εκείνο που εξετάζουμε ειδικά. Διαβάστε το, και στη συνέχεια προχωράμε να το αναλύσουμε προσεκτικά:
Το εξεταζόμενο χωρίο Α΄ Κορ. 15/ιε: 40 – 54:
| Αρχαίο Κείμενο | Μετάφραση Φίλου |
| 40 και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια· αλλ’ ετέρα μεν η των επουρανίων δόξα, ετέρα δε η των επιγείων. 41 άλλη δόξα ηλίου, και άλλη δόξα σελήνης, και άλλη δόξα αστέρων· αστήρ γαρ αστέρος διαφέρει εν δόξη. 42 ούτω και η ανάστασις των νεκρών. σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία· 43 σπείρεται εν ατιμία, εγείρεται εν δόξη· σπείρεται εν ασθενεία, εγείρεται εν δυνάμει· 44 σπείρεται σώμα ψυχικόν, εγείρεται σώμα πνευματικόν. έστι σώμα ψυχικόν, και έστι σώμα πνευματικόν. 45 ούτω και γέγραπται· εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν· 46 αλλ’ ου πρώτον το πνευματικόν, αλλά το ψυχικόν, έπειτα το πνευματικόν. 47 ο πρώτος άνθρωπος εκ γης χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού. 48 οίος ο χοϊκός, τοιούτοι και οι χοϊκοί, και οίος ο επουράνιος, τοιούτοι και οι επουράνιοι. 49 και καθώς εφορέσαμεν την εικόνα του χοϊκού, φορέσομεν και την εικόνα του επουρανίου. 50 Τούτο δε φημι, αδελφοί, ότι σάρξ και αίμα βασιλείαν Θεού κληρονομήσαι ου δύνανται, ουδέ η φθορά την αφθαρσίαν κληρονομεί. 51 ιδού μυστήριον υμίν λέγω· πάντες μεν ου κοιμηθησόμεθα, πάντες δε αλλαγησόμεθα, 52 εν ατόμω, εν ριπή οφθαλμού, εν τη εσχάτη σάλπιγγι· σαλπίσει γαρ, και οι νεκροί εγερθήσονται άφθαρτοι, και ημείς αλλαγησόμεθα. 53 δεί γαρ το φθαρτόν τούτο ενδύσασθαι αφθαρσίαν και το θνητόν τούτο ενδύσασθαι αθανασίαν. 54 όταν δε το φθαρτόν τούτο ενδύσηται αφθαρσίαν και το θνητόν τούτο ενδύσηται αθανασίαν, τότε γενήσεται ο λόγος ο γεγραμμένος· κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος | 40. Υπάρχουν και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια· πλην, άλλη είναι η δόξα των επουρανίων, άλλη δε η δόξα των επιγείων. 41. Άλλη είναι η δόξα τού ήλιου, και άλλη η δόξα τού φεγγαριού, και άλλη η δόξα των αστεριών· επειδή, αστέρι από αστέρι διαφέρει σε δόξα. 43. σπέρνεται χωρίς τιμή, ανασταίνεται με δόξα· σπέρνεται με ασθένεια, ανασταίνεται με δύναμη· 44. σπέρνεται ως σώμα ζωικό, ανασταίνεται ως σώμα πνευματικό. Υπάρχει σώμα ζωικό, υπάρχει και σώμα πνευματικό. 46. Όμως, όχι πρώτα το πνευματικό, αλλά το ζωικό, έπειτα το πνευματικό. 47. Ο πρώτος άνθρωπος είναι από τη γη, χωματένιος· ο δεύτερος άνθρωπος, ο Κύριος από τον ουρανό. 48. Όπως ήταν ο χωματένιος, τέτοιοι είναι και οι χωματένιοι· και όπως είναι ο επουράνιος τέτοιοι θα είναι και οι επουράνιοι. 49. Και καθώς φορέσαμε την εικόνα του χωματένιου, θα φορέσουμε και την εικόνα του επουράνιου. 51. Δέστε, ένα μυστήριο λέω προς εσάς· όλοι μεν δεν θα κοιμηθούμε, όλοι όμως θα μεταμορφωθούμε, 52. σε μια στιγμή, σε χρόνο ανοιγοκλεισίματος του ματιού, στην έσχατη σάλπιγγα· επειδή, θα σαλπίσει, και οι νεκροί θα αναστηθούν άφθαρτοι, κι εμείς θα μεταμορφωθούμε. 53. Επειδή, πρέπει τούτο το φθαρτό να ντυθεί αφθαρσία, και τούτο το θνητό να ντυθεί αθανασία. 54. Όταν τούτο το φθαρτό ντυθεί αφθαρσία, και τούτο το θνητό ντυθεί αθανασία, τότε θα πραγματοποιηθεί ο λόγος, που είναι γραμμένος: «Καταβροχθίστηκε ο θάνατος με νίκη». |
Πρώτες παρατηρήσεις
Βλέποντας το χωρίο στα πλαίσια των συμφραζομένων του, κάνουμε αρχικά τις εξής παρατηρήσεις:
1. Το θέμα του χωρίου είναι η ανάσταση των νεκρών, και ο τύπος του σώματος κατά την ανάσταση, σε αντίθεση με το είδος του τωρινού μας σώματος.
2. Το χωρίο περιέχει μια μεγάλη σειρά από 16 αντιθετικά ζεύγη, τα οποία παραθέτουμε στη συνέχεια στον επόμενο πίνακα:
| σώματα επίγεια | σώματα επουράνια |
| δόξα (λάμψη) επιγείων | δόξα (λάμψη) επουρανίων |
| σπορά φθοράς | έγερση αφθαρσίας |
| σπορά ατιμίας | έγερση δόξης |
| σπορά ασθενείας | έγερση δυνάμεως |
| σπορά σώματος ψυχικού | έγερση σώματος πνευματικού |
| σώμα ψυχικό | σώμα πνευματικό |
| πρώτος Αδάμ | έσχατος Αδάμ |
| ψυχή ζώσα | πνεύμα ζωοποιούν |
| πρώτα το ψυχικό | έπειτα το πνευματικό |
| πρώτος άνθρωπος | δεύτερος άνθρωπος |
| χοϊκός | Κύριος εξ ουρανού |
| χοϊκός | επουράνιος |
| εικόνα χοϊκού | εικόνα επουρανίου |
| φθαρτό | αφθαρσία |
| θνητό | αθανασία |
Τα παραπάνω αντιθετικά ζεύγη, θα τα διαιρούσαμε σε δύο βασικές κατηγορίες:
1. Στα επίγεια και φθαρτά, (αριστερή στήλη) και
2. Στα επουράνια και άφθαρτα (δεξιά στήλη).
Όλο το εξεταζόμενο απόσπασμα, κάνει αυτή ακριβώς την αντιδιαστολή, επιγείων φθαρτών σωμάτων που έχουμε τώρα, εν αντιθέσει με τα ουράνια και άφθαρτα της αναστάσεως που θα έχουμε στην ανάσταση. Μας ξεκαθαρίζει, ότι τώρα έχουμε σώματα που είναι εικόνα του πρώτου Αδάμ, ενώ στην ανάσταση θα έχουμε σώματα που θα είναι εικόνα του δεύτερου Αδάμ του Χριστού.
Στο πράσινο τμήμα του ανωτέρω πίνακα, βλέπουμε τα χαρακτηριστικά του πρώτου Αδάμ του χωμάτινου και φθαρτού, σε αντιπαράθεση με τα χαρακτηριστικά του δεύτερου Αδάμ, του Ιησού Χριστού, του ουράνιου και άφθαρτου.
Ας δούμε λοιπόν ειδικότερα το σημείο αυτό του χωρίου που μας ενδιαφέρει, και που τα χαρακτηριστικά του βρίσκονται στο πράσινο μέρος του ανωτέρω πίνακα.
Για ποια περίοδο μιλάει το χωρίο 45-47
Ας ξεκινήσουμε από το εδάφιο 45, για να απαντήσουμε σε ένα πρώτο ερώτημα:
45 ούτω και γέγραπται: Εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν·
Άραγε, το εδάφιο αυτό που μιλάει για τον 2ο ή έσχατο Αδάμ, για ποια περίοδο μιλάει; Αποκαλεί τον Χριστό "δεύτερο Αδάμ" από την αρχή της ενανθρώπισής Του, ή μετά την ανάστασή Του;
Φυσικά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ιησούς Χριστός, ήταν ο 2ος Αδάμ, ευθύς από την ενανθρώπισή Του. Διαφορετικά, πώς θα μπορούσε να προσφέρει τη θυσία Του χάριν των ανθρώπων, αν δεν ήταν ομοούσιος με αυτούς ευθύς εξ' αρχής; Αν δεν είχε την εξουσία του γενάρχη των ανθρώπων, όπως ο πρώτος Αδάμ, πώς θα μπορούσε να τους σώσει;
Πέραν αυτού, ο Χριστός εδώ, αναφέρεται σε αντιπαράθεση με τον 1ο Αδάμ. Από πότε ο Αδάμ ήταν ο πρώτος Αδάμ; Μα φυσικά από τη γέννησή του! Και ομοίως, από πότε ο Χριστός είναι ο 2ος Αδάμ; Μα φυσικά και Αυτός από τη γέννησή Του. Γι' αυτό λέει το εδάφιο: "ΕΓΕΝΕΤΟ ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν, ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν". Λέει: "εγένετο". Αυτό δείχνει, ότι από τότε που έγιναν και ο μεν και δε, ήταν πρώτος και δεύτερος Αδάμ αμφότεροι.
Και σε αυτό συνηγορεί και το εδάφιο 47, που λέει: "ο πρώτος άνθρωπος εκ γης χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού". Δείχνει δηλαδή ότι εξ' αρχής της προέλευσής τους ως άνθρωποι, και οι δύο τους ήταν πρώτος και δευτερος Αδάμ, και δεν έγινε ο ένας εξ' αρχής, και ο άλλος από την ανάστασή του και μετά. Αλλά από την πρώτη στιγμή που γεννήθηκε ο Χριστός, ήταν ο Δεύτερος Αδάμ.
Αυτό περιγράφεται και στους ψαλμούς της Εκκλησίας, στις 11 Αυγούστου, στον Εσπερινό, όπου λέει: "Μορφούμενος δι' οίκτον Χριστέ, Αδάμ τον πρώτον άνθρωπον, εκ Παρθένου, ώφθης δεύτερος Αδάμ, εν όρει δε Σωτήρ μου, Θαβώρ μετεμορφώθης, παραγυμνών σου την θεότητα". Δηλαδή, λέει σαφώς, ότι εμφανίσθηκε ως δεύτερος Αδάμ, ήδη από τη μεταμόρφωσή Του στο όρος Θαβώρ. Πριν δηλαδή την ανάστασή του, ήταν ήδη δεύτερος Αδάμ.
Το ίδιο λέει και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Γι’ αυτό κι ο Παύλος έλεγε: Ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, επλάσθη και προερχόταν από τη γη, χωματένιος. Δηλ. ερμηνεύοντας για χάρη μας τη λέξη: «Αδάμ», τι τέλος πάντων σημαίνει, έλεγε το: Επλάσθη και προερχόταν από τη γη χωματένιος. Ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος, ως Θεός κατέβηκε από τον ουρανό.
Αλλά ορμούν επάνω μας οι αιρετικοί και λένε: «Να! δεν προσέλαβε σάρκα ο Χριστός. Γιατί ο δεύτερος άνθρωπος, λέει, δηλ. ο Κύριος κατέβηκε από τον ουρανό».
Ακούς «Δεύτερος άνθρωπος» και λες πως δεν προσέλαβε σάρκα; Και τι μπορεί να γίνει όμοιο μ’ αυτή την αδιαντροπιά; Γιατί ποιος άνθρωπος υπάρχει χωρίς σάρκα; Γι’ αυτό εξ άλλου τον ονόμασε άνθρωπο και μάλιστα «δεύτερο άνθρωπο», για να δεις τη συγγένεια αυτού κι από τη φύση κι από τον αριθμό. Ποιος είναι λοιπόν, λέει ο δεύτερος άνθρωπος; Ο Κύριος που κατέβηκε από τον ουρανό» (Στην κλήση του Παύλου Β: δ΄).
Ξεκάθαρα λοιπόν, αντιλαμβανόμαστε ότι όταν μιλάει για "δεύτερο Αδάμ", μιλάει για τον Ιησού Χριστό ευθύς εξ αρχής της ενανθρώπισής Του, και όχι μόνο για την περίοδο μετά από την ανάστασή Του.
Το ψυχικό και το πνευματικό σώμα
Στα εδάφια 44 ως 46, λέει το εξής:
"44 σπείρεται σώμα ψυχικόν, εγείρεται σώμα πνευματικόν. Έστι σώμα ψυχικόν, και έστι σώμα πνευματικόν 45 ούτω και γέγραπται· εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν· 46 αλλ’ ου πρώτον το πνευματικόν, αλλά το ψυχικόν, έπειτα το πνευματικόν".
Τα δύο αυτά εδάφια είναι πολύ σημαντικά, όχι μόνο επειδή μας δίνουν ένα κλειδί της ερμηνείας του χωρίου, αλλά και επειδή βρίσκονται το ένα πριν, και το άλλο μετά από το βασικό εδάφιο 45 που θέλουμε να ερμηνεύσουμε στην παρούσα μελέτη. Επεξηγώντας λοιπόν αυτά, κατ' ευθείαν αντιλαμβανόμαστε το άμεσο συμφραζόμενο του υπό εξέτασιν εδαφίου.
Τα εδάφια λοιπόν, μιλούν για δύο τύπους ΣΩΜΑΤΟΣ. Για "σώμα ψυχικό", που είναι το πρώτο σώμα της ανθρωπότητας, παρμένο από τον πρωτόπλαστο Αδάμ, και για "σώμα πνευματικό", που είναι το σώμα της αναστάσεως, παρμένο από τον έσχατο Αδάμ, τον Χριστό. Ποια είναι άραγε τα χαρακτηριστικά του κάθε σώματος;
Και στις δύο περιπτώσεις, δεν πρέπει να ξεχνάμε κατ' αρχήν, ότι μιλάμε για ΣΩΜΑ. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι μιλάμε για το ίδιο το τωρινό μας σώμα, που λαμβάνει νέες ιδιότητες. Προσέξτε τι λέει το εδάφιο 53: "Επειδή, πρέπει τούτο το φθαρτό να ντυθεί αφθαρσία, και τούτο το θνητό να ντυθεί αθανασία". Δεν πρόκειται για "άλλο" σώμα, που δήθεν θα μας δοθεί κατά την ανάσταση, σε αντικατάσταση αυτού, όπως λένε κάποιες αιρέσεις. Πρόκειται για ΤΟΥΤΟ το ίδιο τωρινό μας σώμα, που όμως θα αλλάξει και θα γίνει άφθαρτο και αθάνατο.
Γνωρίζοντας λοιπόν ότι μιλάει για το σώμα μας, με τις ιδιότητες του τωρινού αιώνα ως φθαρτό, και του μέλλοντος ως άφθαρτο, ας δούμε τώρα τη σημασία των λέξεων: "ψυχικό" και "πνευματικό".
Έχουμε ήδη δει αναλυτικά σε άλλη μας μελέτη, τι σημαίνουν οι λέξεις: "ψυχικός" και "πνευματικός". Ψυχικός (ή σαρκικός), σημαίνει τον άνθρωπο που κατευθύνεται από τις βιολογικές φθαρτές δυνάμεις του κόσμου της φθοράς, όπως είναι η σάρκα, και οι ψυχικές παρορμήσεις. Δηλαδή μια υλιστική και ζωώδης κατάσταση. Και Πνευματικός, είναι ο άνθρωπος που κατευθύνεται από τις δυνάμεις του Αγίου Πνεύματος. Αυτός δηλαδή που υπερβαίνει τις φθαρτές δυνάμεις του υλικού αυτού σώματος, και ζει κατά το θέλημα του Θεού. Ας θυμηθούμε ενδεικτικά επ' αυτού ένα μόνο χωρίο:
14 ψυχικός δε άνθρωπος ου δέχεται τα του Πνεύματος του Θεού· μωρία γαρ αυτώ εστι, και ου δύναται γνώναι, ότι πνευματικώς ανακρίνεται. 15 ο δε πνευματικός ανακρίνει μεν πάντα, αυτός δε υπ’ ουδενός ανακρίνεται. 16 τις γαρ έγνω νουν Κυρίου, ος συμβιβάσει αυτόν; ημείς δε νουν Χριστού έχομεν. (κεφ. Γ΄) 1 Και εγώ, αδελφοί, ουκ ηδυνήθην υμίν λαλήσαι ως πνευματικοίς, αλλ’ ως σαρκικοίς, ως νηπίοις εν Χριστω. 2 γάλα υμάς επότισα και ου βρώμα. ούπω γαρ ηδύνασθε. αλλ’ ούτε έτι νυν δύνασθε· έτι γαρ σαρκικοί εστε. 3 όπου γαρ εν υμίν ζήλος και έρις και διχοστασίαι, ουχί σαρκικοί εστε και κατά άνθρωπον περιπατείτε; 4 όταν γαρ λέγη τις, εγώ μεν ειμι Παύλου, έτερος δε εγώ Απολλώ, ουχί σαρκικοί εστε;" (Α΄ Κορινθίους 2/β: 14-3/γ: 4).
Εφόσον λοιπόν αυτές είναι οι σημασίες του "ψυχικού" και του "πνευματικού ανθρώπου", αντιλαμβανόμαστε, ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το "ψυχικό" και με το "πνευματικό σώμα". Όπως ο ψυχικός άνθρωπος, είναι αυτός που ζει και κατευθύνεται από τις φθαρτές δυνάμεις της ψυχής, έτσι και το ψυχικό σώμα, είναι αυτό που ζει και κατευθύνεται από τις φθαρτές δυνάμεις της ψυχής. Και όπως ο πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που ζει κατευθύνεται από τις δυνάμεις του άφθαρτου Αγίου Πνεύματος, έτσι και το πνευματικό σώμα, είναι αυτό που ζωοποιείται και κατευθύνεται από τις άφθαρτες δυνάμεις του Αγίου Πνεύματος!
Ο χοϊκός και το ουράνιο Πνεύμα
Ας προχωρήσουμε λοιπόν τώρα, να δούμε τον πραλληλισμό που υπάρχει ανάμεσα στα εδάφια 45 και 47. Δείτε τα παράλληλα:
"45 ούτω και γέγραπται: Εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν...47 "ο πρώτος άνθρωπος εκ γης χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού".
Δείτε τα δύο ζεύγη, με καφέ χρώμα τα αναφερόμενα στον 1ο Αδάμ, με μωβ χρώμα τα αναφερόμενα στον 2ο Αδάμ, τον Χριστό. Προσέξτε, ότι σαφώς αναφέρεται στην αφήγηση της Γένεσης για τη δημιουργία του πρωτοπλάστου Αδάμ, λέγοντας: "ούτω και γέγραπται". Και συνεχίζει να παραθέσει απόσπασμα από τη Γένεση 2/β: 7: "και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν". Το ενδιαφέρον και παράξενο εκ πρώτης όψεως, είναι ότι ενώ ο Παύλος λέει: "ούτω και γέγραπται", το δεύτερο σκέλος του εδαφίου 45, ("ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν") δεν υπάρχει πουθενά γραμμένο, ούτε στη Γένεση, ούτε αλλού. Στην πραγματικότητα όμως, όπως θα δούμε, υπάρχει και αυτό στο ίδιο εδάφιο της Γένεσης, αλλά συγκαλυμμένο. Και ο απόστολος εδώ το αναπτύσσει.
Το εδάφιο αυτό της Γένεσης, τονίζει, ότι ο Αδάμ πλάσθηκε "από χώμα της γης". Σε αυτό επικεντρώνεται και το εδάφιο 47 που εξετάζουμε. Το εδάφιο αυτό, αναφέρεται ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ του "ψυχικού" και του "πνευματικού" Αδάμ. Γιατί διευκρινίζει, ότι ο πρώτος άνθρωπος προερχόταν "ΕΚ" της γης, και ήταν χωματένιος. Αλλά ο δεύτερος άνθρωπος, ήταν Ο ΚΥΡΙΟΣ "ΕΞ" ΟΥΡΑΝΟΥ. Κάνει λοιπόν μια αντίθεση όσον αφορά την προέλευση εδώ. Ο ένας προερχόταν από τη γη, και ο άλλος προερχόταν από τον ουρανό, και ήταν Ο ΚΥΡΙΟΣ.
Τώρα είμαστε έτοιμοι να κατανοήσουμε ακριβώς και το εδάφιο 45:
"ούτω και γέγραπται: Εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν".
Κάνοντας εδώ ο Παύλος υπενθύμιση του χωρίου της Γενέσεως, περί της δημιουργίας του πρώτου Αδάμ, μας τονίζει μία ακόμα διαφοροποίηση: Ο πρώτος Αδάμ, έγινε "ψυχή ζωντανή". Ο δεύτερος Αδάμ, έγινε "πνεύμα που ζωοποιεί".
Προσέξτε τη διαφορά! Ο πρώτος Αδάμ, χρειάσθηκε να του εμφυσήσει το Άγιο Πνεύμα τη ζωή στην ψυχή του, σύμφωνα με τη Γένεση. Έγινε ζωντανή ψυχή, από τη στιγμή που δέχθηκε το εμφύσημα του Αγίου Πνεύματος. Όμως ο Χριστός, δεν χρειάσθηκε από κανέναν να του εμφυσήσει ζωή, γιατί ήταν ο Ίδιος ο Κύριος, το εξ ουρανού "ΠΝΕΥΜΑ ΠΟΥ ΖΩΟΠΟΙΕΙ". Ήταν Αυτός που στη Γένεση, έδωσε την Πνοή ζωής στον Αδάμ! Και εδώ ανακαλύπτουμε το συγκεκαλυμμένο σκέλος του εδαφίου.
Εδώ είναι η ουσία του εδαφίου. Δεν εννοεί το εδάφιο, ότι ο Χριστός ήταν ασώματο πνεύμα. Γιατί όπως είδαμε, δεν μιλάει μόνο για την περίοδο μετά την ανάσταση, αλλά ήταν "ζωοποιό πνεύμα" από την αρχή της ενανθρώπισής Του στη γη. Και είδαμε ότι σαφώς σε ΣΩΜΑΤΑ της αναστάσεως αναφερόμαστε. Και ο Κύριος, δήλωσε σαφώς, ότι ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ανέστησε, και όχι κάτι άλλο, όπως φαίνεται από την "επίδειξη" που έκανε στους μαθητές του μετά την ανάστασή Του:
Λουκάς 24/κδ: 36-40: «36 Ταύτα δε αυτών λαλούντων αυτός ο Ιησούς έστη εν μέσω αυτών και λέγει αυτοίς· ειρήνη υμίν. 37 πτοηθέντες δε και έμφοβοι γενόμενοι εδόκουν πνεύμα θεωρείν. 38 και είπεν αυτοίς· τι τεταραγμένοι εστέ, και διατί διαλογισμοί αναβαίνουσιν εν ταις καρδίαις υμών; 39 ίδετε τας χείράς μου και τους πόδας μου, ότι αυτός εγώ ειμι· ψηλαφήσατέ με και ίδετε, ότι πνεύμα σάρκα και οστέα ουκ έχει καθώς εμέ θεωρείτε έχοντα. 40 και τούτο ειπών επέδειξεν αυτοίς τας χείρας και τους πόδας».
Εάν λοιπόν ο Ιησούς είχε ανθρώπινο Σώμα, γιατί αναφέρεται στο Α΄ Κορινθίους 15/ιε: 45, ως "Πνεύμα Ζωοποιούν";
Ας δούμε ένα εδάφιο:
Ρωμαίους 8/η: 11: "ει δε το Πνεύμα του εγείραντος Ιησούν εκ νεκρών οικεί εν υμίν, ο εγείρας τον Χριστόν εκ νεκρών ζωοποιήσει και τα θνητά σώματα υμών δια το ενοικούν αυτού Πνεύμα εν υμίν".
Αυτός που ζωοποίησε τον Χριστό, θα ζωοποιήσει και τα θνητά μας σώματα, και θα τα κάνει ΑΘΑΝΑΤΑ και ΑΦΘΑΡΤΑ.
Ποιος ανέστησε τον Χριστό εκ νεκρών; Φυσικά ο Θεός! Ολόκληρη η Αγία Τριάδα, η οποία ενεργεί τις άκτιστες ενέργειές Της, και με τα Τρία Πρόσωπα της Θεότητος από κοινού. Ο Πατήρ, δια του Υιού, εν Αγίω Πνεύματι. Η Αγία Γραφή μας δηλώνει σαφέστατα σε αυτό το εδάφιο, ότι "ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟ Αυτού που ανέστησε τον Ιησού". Εννοεί δηλαδή ότι το Άγιο Πνεύμα του Πατρός, ανέστησε τον Χριστό. Όμως και ο Ίδιος ο Χριστός, δηλώνει, ότι Αυτός ο Ίδιος (κατά τη Θεϊκή Του φύση), ανέστησε το σώμα Του. Προσέξτε τι δήλωσε ο Ίδιος ο Χριστός:
Ιωάννης 2/β: 18-22: "Απεκρίθησαν ουν οι Ιουδαίοι και είπον αυτώ· τι σημείον δεικνύεις ημίν ότι ταύτα ποιείς; 19 απεκρίθη Ιησούς και είπεν αυτοίς· λύσατε τον ναόν τούτον, και εν τρισίν ημέραις εγερώ αυτόν. 20 είπον ουν οι Ιουδαίοι· τεσσαράκοντα και εξ έτεσιν ωκοδομήθη ο ναός ούτος, και συ εν τρισίν ημέραις εγερείς αυτόν; 21 εκείνος δε έλεγε περί του ναού του σώματος αυτού. 22 ότε ουν ηγέρθη εκ νεκρών, εμνήσθησαν οι μαθηταί αυτού ότι τούτο έλεγε, και επίστευσαν τη γραφή και τω λόγω ω είπεν ο Ιησούς".
Εφόσον ο Χριστός ήταν ο Ίδιος "πνεύμα ζωοποιούν", Ο ΙΔΙΟΣ μετείχε στα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, που ανέστησαν το Σώμα Του.
Ας δούμε άλλο ένα εδάφιο της Αγίας Γραφής, όπου ο Χριστός ΦΥΣΑΕΙ στους μαθητές του: "ενεφύσησε και λέγει αυτοίς: Λάβετε Πνεύμα Άγιον" (Ιωάννης 20/κ: 22).
Γιατί ο Χριστός εδώ φύσηξε για να τους δώσει Άγιο Πνεύμα; Δεν μπορούσε διαφορετικά;
Ο λόγος ήταν, ότι ήθελε εδώ να δείξει, ότι ΑΥΤΟΣ Ο ΙΔΙΟΣ ήταν που φύσηξε και στη ζωοποίηση του πρώτου Αδάμ. Ήθελε να δείξει, ότι Αυτός είναι που ζωοποιεί τον άνθρωπο με το Άγιο Πνεύμα Του ως "ο Κύριος εξ ουρανού".
Το ότι στη Γένεση 2/β: 7 μιλάει για "πνοή ζωής" και όχι για "πνεύμα ζωής", δεν δημιουργεί καμία διαφορά, γιατί οι λέξεις χρησιμοποιούνται για το ίδιο πράγμα. Για το θέμα αυτό όμως, μπορείτε να δείτε τη σχετική μας μελέτη.
«Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν» (Ιωάννης 4/δ: 24).
«Το πνεύμα όπου θέλει πνει, και την φωνήν αυτού ακούεις, αλλ' ουκ οίδας πόθεν έρχεται και που υπάγει· ούτως εστί πας ο γεγεννημένος εκ του Πνεύματος» (Ιωάννης 3/γ: 8).
Ας συνοψίσουμε λοιπόν τους λόγους, που ο Ιησούς Χριστός αναφέρεται ως "πνεύμα ζωοποιούν":
1. Κατά τη μία φύση Του είναι ο Θεός, "ο Κύριος εξ ουρανού" που είναι Πνεύμα.
2. Είναι γεννημένος εκ του Πνεύματος, και "όπου θέλει πνέει".
3. Είναι Αυτός που ως μέρος της Θεότητας φύσηξε στον πρώτο Αδάμ τη ζωή.
4. Το σώμα Του δεν κατευθύνεται από τους νόμους της φθοράς, δεν είναι ψυχικό, αλλά πνευματικό. Κατευθύνεται από τους νόμους του Πνεύματος.
Τελευταίο και σημαντικότερο, το εδάφιο που εξετάζουμε, το 45, ας θυμηθούμε ότι γράφει:
"ούτω και γέγραπται: Εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν".
Εδώ ο απόστολος Παύλος, πέραν των ανωτέρω λόγων, κάνει ένα λογοπαίγνιο με το εδάφιο της Γένεσης, το οποίο παραθέτει. Μιλάει για δύο ανθρώπους: Τον πρώτο Αδάμ και τον δεύτερο Αδάμ. Μας λέει ότι ο πρώτος, χρειάσθηκε να του δοθεί "πνοή ζωής" για να ζήσει. Όμως ο δεύτερος Αδάμ, δεν χρειάσθηκε από κανέναν να του δώσει "πνοή ζωής", ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ Ο ΙΔΙΟΣ Η ΠΝΟΗ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Ήταν ο Ίδιος "το ΖΩΟΠΟΙΟ ΠΝΕΥΜΑ" που έδωσε ζωή στην ανθρωπότητα με την ενανθρώπισή Του και τη θυσία Του. Ο Ίδιος ήταν ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ, Η ΑΝΑΣΑ ΚΟΣΜΟΥ.
Λάθος λοιπόν και η ταύτιση του Χριστού με το Πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος από τους Σαβελλιανιστές, λάθος και η εφαρμογή των μονοφυσιτών, της λέξεως "πνεύμα", στον αναστημένο δήθεν άσαρκο Χριστό.
Ναι, ήταν πνεύμα ο Χριστός, όχι όμως το Άγιο Πνεύμα. Και ναι, είχε Σώμα ανθρώπινο ο Χριστός, όπως τόσο λεπτομερώς αναπτύξαμε εδώ και αλλού.
Ο Χριστός ήταν Πνεύμα κατά τη Θεϊκή Του φύση, και η σάρκα του ως 2ου Αδάμ, ήταν η πνοή ζωής του κόσμου, η ανάσα του κόσμου. Ήταν "πνεύμα ζωοποιούν" της ανθρωπότητας.
Δυστυχώς όμως, κάποιοι υποστηρίζουν αυθαίρετα ότι ο Ιησούς δεν είχε ανθρώπινο Σώμα μετά την ανάστασή Του, επειδή αναφέρεται ως "πνεύμα", παρά το ότι αυτό αναφέρεται και στην προ της αναστάσεως ανθρώπινη ζωή Του. Ομοίως, με την ίδια λογική, θα μπορούσε κάποιος άλλος να χρησιμοποιήσει αυθαίρετα το εξής εδάφιο: "Και ο Λόγος σαρξ εγένετο" (Ιωάννης 1/α: 14). Και παρά το ότι και αυτό το εδάφιο ισχύει για όλη την ανθρώπινη ζωή του, με την ίδια αυθαιρεσία, θα μπορούσε κάποιος να το εφαρμόσει οπουδήποτε, και να υποστηρίξει ότι ο Χριστός δεν ήταν ποτέ πνεύμα! Αυτά κάνει η αυθαιρεσία και η προχειρότητα των αιρέσεων.
Επιλεγόμενα
Τελειώνουμε τη μελέτη αυτή, παραθέτοντας και σχολιάζοντας ένα απόσπασμα από την Ορθόδοξη Δογματική του Τρεμπέλα Τόμος Β΄: σελ. 142:
«Όσον δε αφορά εις την εν τω ηθικώ πεδίω υπερφυσικήν ενέργειαν της σαρκός του Κυρίου, αύτη εκφαίνεται κατάδηλος μάλιστα εν τω μυστηρίω της θείας ευχαριστίας, ένθα η σαρξ του Κυρίου χαρακτηρίζεται ως «ζωοποιός» και ως «άρτος της ζωής», «αποτρέφων ημάς εις μακραίωνα ζωήν» και «όλην εκ βάθρων απορριζών την φθοράν και αναμοχλεύων τον εν τη ανθρωπεία σαρκί κατοικήσαντα θάνατον».
Διότι η σαρξ αύτη δεν είναι ψιλού ανθρώπου σαρξ, αλλά του Υιού» του ενανθρωπήσαντος «πεπληρωμένη πάσης της θεότητος» και προς αυτήν «την άκραν ένωσιν ήνωται» ο Λόγος και δια τούτο «ζωοποιός υπάρχει και αυτή, ει και μεμένηκεν, όπερ εστί και ουκ εις την αυτού του Λόγου μετακεχώρηκε φύσιν».
Και μολονότι δια της ενώσεως μετά της θείας φύσεως «ου μία φύσις εστίν, αλλά μία μεν του σώματος, της δε ηνωμένης αυτώ θεότητος ετέρα», όπως «πνεύμα ζωοποιούν εστιν η σαρξ του Κυρίου, διότι εκ του ζωοποιού Πνεύματος συνελήφθη και ζωοποιόν και θείόν εστι». (Κυρίλ. Αλεξ. Εις το Ιωάν. Στ: 35, και 55, Μ. 74, 517, 584, Αμμων. Εις το Ιωάν. Στ: 55, Μ. 85, 1440, Σευήρος Αντιοχ. Εν ταις Σειραίς Cramer, Δαμ. Μνημ. Έργ. Δ΄ 13, Μ. 94, 1149, 1152)».
Ανέκαθεν η Εκκλησία διδάσκει, ότι όχι άσαρκο πνεύμα, αλλά ότι η ίδια η ανθρώπινη σάρκα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, είναι πνεύμα (πνοή), είναι ανάσα ζωής για την ανθρωπότητα, όπως θα το διατυπώναμε στη σημερινή μας γλώσσα. Επειδή "εν αυτώ κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς" (Κολοσσαείς 2/β: 9).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου